رشته پزشکی یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین رشته‌های علوم پزشکی است که نقش بسیار بزرگی در حفظ سلامتی افراد و بهبود کیفیت زندگی جامعه دارد. پزشکان به عنوان نمایندگان این رشته، به دلیل دانش و مهارت‌های خاص خود، به عنوان نگهبانان سلامتی افراد در جامعه شناخته می‌شوند.
نقش پزشکان در جامعه به عنوان مشاوران سلامتی بسیار مهم است. پزشکان برای پیشگیری از بیماری‌ها، تشخیص زود هنگام آنها و ارائه راهنمایی‌های لازم به جامعه، نقشی حیاتی دارند. پزشکان می‌توانند بر اساس دانش و تخصص‌هایشان به افراد کمک کنند تا سبک زندگی سالم‌تری را داشته باشند و از بروز بیماری‌ها و مشکلات جسمی جلوگیری کنند. به همین علت رشته پزشکی متقاضیان و علاقه‌مندان زیادی دارد؛ بنابراین در این مقاله قصد داریم به صورت تخصصی به این رشته و معرفی آن بپردازیم.
تاریخچه رشته پزشکی (Medicine) به دوران باستان بازمی‌گردد و به عنوان یکی از قدیمی‌ترین حرفه‌ها در جهان شناخته می‌شود. این رشته از آن زمان تاکنون با پیشرفت‌های بسیاری روبه‌رو شده است. در زیر، به طور خلاصه به تاریخچه رشته پزشکی می‌پردازیم:
در دوران باستان، پزشکی به شکل خام و غیرعلمی بود. تمدن‌های باستانی مانند مصریان، بابلیان و یونانیان تلاش‌هایی در زمینه درمان بیماری‌ها داشتند. به عنوان مثال در هرمس، مصریان از طب سنتی استفاده می‌کردند و در دوران یونان باستان، افلاطون و هیپوکراتس تئوری‌های خاصی درباره پزشکی ارائه کردند.
در این دوره توسعه علم پزشکی در مناطق اسلامی بسیار رونق گرفت. پزشکان مسلمان مانند ابن سینا و رازی به تالیف آثار بزرگی در علوم پزشکی می‌پرداختند و تجارب و دانش‌های خود را به نسل‌های بعدی منتقل می‌کردند.
در طول عصر رنسانس در اروپا، رویکرد علمی به پزشکی تقویت شد. به دستاوردهای قدیمی باستانی نیز رجوع شد و مفاهیم جدیدی در حوزه آناتومی، فیزیولوژی و داروشناسی به وجود آمد.
در قرن نوزدهم و بیستم، پزشکی به شدت تحت تاثیر تکنولوژی و پیشرفت‌های علمی قرار گرفت. اختراعاتی مانند رادیوگرافی، انجام عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی و تولید داروهای جدید، صنعت پزشکی را به طور کامل تغییر داد.
رشته پزشکی یک رشته بسیار گسترده است که در آن تخصص‌ها و زیر رشته‌های مختلفی وجود دارند. هر یک از این تخصص‌ها بر روی بخش خاصی از بیماری‌ها و سلامتی تمرکز دارند. در زیر به برخی از رشته‌های مهم پزشکی اشاره می‌کنیم:
پزشکان عمومی مراقبت پزشکی عمومی را برای افراد ارائه می‌دهند و بر تشخیص، درمان و پیگیری بیماری‌های مختلف تمرکز دارند.
جراحان در بخش‌های مختلف مانند جراحی قلب، مغز و اعصاب، مغز، استخوان و مفصل، چشم، گوش و حلق و … تخصص دارند و عمل‌های جراحی را انجام می‌دهند.
پزشکان داخلی بر روی تشخیص و درمان بیماری‌های داخلی مانند بیماری‌های قلب، کلیه، کبد، ریه، دیابت و سایر مشکلات داخلی تمرکز دارند.
پزشکان زنان و زایمان بر روی مراقبت بهداشتی و درمانی زنان و مسائل مربوط به باروری، بارداری، زایمان و مشکلات جنسی تمرکز دارند.
پزشکان کودکان بر روی مراقبت پزشکی کودکان تا سن ۱۸ سال تمرکز دارند و در تشخیص و درمان بیماری‌ها و مشکلات خاص کودکان تخصص دارند.
پزشکان این رشته بر روی تشخیص، درمان و بازسازی بیماران با مشکلات حرکتی و ناتوانی‌های فیزیکی تمرکز دارند.
پزشکان عفونی بر روی تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌های عفونی مانند سل، ایدز، آنفولانزا و سایر عفونت‌های ویروسی و باکتریایی تخصص دارند.
رادیولوژیست‌ها با استفاده از تصاویر پرتویی و تصاویر تشخیصی مانند رادیوگرافی، سونوگرافی، ماموگرافی و تصویربرداری تشخیصی به تشخیص بیماری‌ها می‌پردازند.
این تخصص‌ها فقط یک بخش کوچکی از رشته پزشکی را پوشش می‌دهند. هر یک از این رشته‌ها می‌توانند در جهت حفظ و بهبود سلامتی افراد و تشخیص و درمان بیماری‌ها نقش مهمی ایفا کنند. همچنین با پیشرفت تکنولوژی و علم پزشکی، تخصص‌های جدیدی نیز ممکن است در آینده شکل بگیرند.
در ایران، مراحل تحصیل در رشته پزشکی عبارتند از:
پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان، دانش آموزان برای ورود به دانشگاه در آزمون کنکور شرکت می‌کنند. آزمون کنکور شامل دو بخش کتبی و عملی است که موضوعات آن شامل ریاضی، علوم تجربی (زیست شناسی، شیمی و فیزیک) و علوم انسانی است. نمره کنکور و رتبه داوطلب در این آزمون تعیین کننده ورود به دانشگاه‌های پزشکی است.
آموزشگاه کنکور الوند به عنوان یکی از مراکز برگزاری کلاس های تخصصی قبولی ذر کنکور، در این بخش به شما پیشنهادات ویژه ای را می‌تواند ارائه بدهد. پیشنهاد می‌کنیم اگر در مرحله کنکور هستید، به مقالات زیر نیز سری بزنید:
پس از قبولی در آزمون کنکور و کسب رتبه مناسب، دانشجویان به عنوان دانشجویان پزشکی وارد دانشگاه می‌شوند. دانشگاه پزشکی معمولا برای مدت 7 سال (12 ترم) می‌باشد و دارای دروس تئوری و عملی در زمینه علوم پایه پزشکی است. دانشجویان در این دوره با مفاهیم پایه مانند آناتومی، فیزیولوژی، بیوشیمی، داروشناسی و دروس بالینی مانند داخلی، جراحی، زنان و زایمان و … آشنا می‌شوند.
پس از اتمام دانشگاه پزشکی، دانشجویان وارد مرحله کارآموزی می‌شوند. در این مرحله، دانشجویان به مدت 6 ماه به بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کرده و تحت نظارت پزشکان تجربه عملی و کاربردی درمان و پیشگیری از بیماری‌ها را تجربه می‌کنند.
پس از اتمام کارآموزی، دانشجویان می‌توانند در آزمون ورودی به برنامه خدمت رزیدنتی شرکت کنند. برنامه خدمت رزیدنتی شامل آموزش عملی و تخصصی در رشته‌های مختلف پزشکی می‌باشد و مدت زمان آن بین 4 تا 7 سال است که به نوع تخصص انتخابی بستگی دارد. در این دوره، پزشکان تحت نظارت استادان و پزشکان باتجربه در بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها و مراکز درمانی فعالیت می‌کنند و در تشخیص، درمان و مراقبت بیماران تخصصی تربیت می‌شوند.
پس از اتمام خدمت رزیدنتی، پزشکان می‌توانند به عنوان پزشک مستقل در بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی و درمانی، مطب‌ها یا مطابق تخصص خود به طور مستقل و همچنین در تیم‌های درمانی فعالیت کنند.
رشته پزشکی همانند دیگر رشته‌ها دارای مزایا و چالش‌های خاصی است؛ در زیر به برخی از مزایا و چالش‌های این حرفه اشاره می‌کنیم.
اگر بخواهیم طبق مقاله معتبر «7 مزایای کار در مراقبت های بهداشتی» از سایت online.maryville.edu به مزایای رشته پزشکی و کار در حوزه سلامت و مراقبتی بپردازیم، می‌توانیم به جدول زیر اشاره کنیم:
| ردیف | مزیت | توضیحات |
|---|---|---|
| 1 | حقوق و مزایای بالا | مشاغل حوزه سلامت به طور کلی حقوق و مزایای بالایی ارائه می دهند. بر اساس آمار اداره کار ایالات متحده، برخی از مشاغل پردرآمد در حوزه سلامت عبارتند از: |
| * متخصصان بیهوشی: 208,000 دلار در سال | ||
| * جراحان: 208,000 دلار در سال | ||
| * دندانپزشکان: 158,000 دلار در سال | ||
| 2 | تقاضای بالا | رشته پزشکی تقاضای بالایی دارد و انتظار می رود این تقاضا در سال های آینده به دلیل افزایش سن جمعیت و افزایش بیماری های مزمن همچنان ادامه داشته باشد. |
| 3 | رضایت شغلی بالا | بسیاری از متخصصان حوزه سلامت از کار خود رضایت زیادی دارند. آنها از اینکه می توانند به دیگران کمک کنند و تفاوت ایجاد کنند لذت می برند. |
| 4 | تنوع شغلی | حوزه سلامت طیف گسترده ای از مشاغل را در زمینه های مختلف مانند بالینی، غیر بالینی، تحقیقاتی و آموزشی ارائه می دهد. |
| 5 | امنیت شغلی بالا | مشاغل حوزه سلامت به دلیل ماهیت ضروری آنها در نظر گرفته می شوند و در نتیجه ثبات شغلی بالایی را ارائه می دهند. |
صد البته که جدول بالا بر اساس تحقیق و نوشته نویسنده سایت online.maryville.edu است و برای ایالات متحده آمریکا صدق می‌کند اما در کشور خودمان ایران نیز، تفاوت تنها در اعداد و ارقام است و معمولا رشته پزشکی از رشته هایی است که دارای امنیت شغلی بالا، تنوع شغلی گسترده و تقاضای بالاییست.
صد البته که رشته پزشکی نیز همانند هر رشته دیگری، معایبی هم دارد. یکی از بزرگترین معایب رشته پزشکی، قبولی سخت در بین متقاضیان حداقل در ایران است. عواملی همانند وجود سهمیه های خانواده شهید، ایثارگران، جانبازان، شاهد، سهمیه های منطقه ای و… باعث می‌شود قبولی در این رشته حتی برای افرادی با هوش بالاتر از عموم جامعه در ایران سخت باشد اما به هر حال غیر ممکن نیست!
در جدول زیر شما می‌توانید 5 تا از معایب رشته پزشکی که برای عموم مردم در سراسر دنیا صدق می‌کند را ببینید:
| ردیف | چالش | توضیحات |
|---|---|---|
| 1 | کمبود نیروی کار ماهر | تقاضا برای کارکنان ماهر در حوزه سلامت به دلیل افزایش سن جمعیت و افزایش بیماری های مزمن از عرضه پیشی گرفته است. |
| 2 | ساعات کاری طولانی و طاقت فرسا | بسیاری از کارکنان حوزه سلامت به دلیل شیفت های طولانی، ساعات نامنظم و حجم کاری بالا با خستگی و فرسودگی شغلی روبرو هستند. |
| 3 | فشار روانی بالا | کار در محیط های پرتنش و پراسترس مانند بیمارستان ها و مراکز درمانی می تواند منجر به اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان شود. |
| 4 | خطرات ایمنی و سلامتی | کارکنان حوزه سلامت در معرض خطرات مختلفی مانند قرار گرفتن در معرض بیماری های عفونی، آسیب های اسکلتی عضلانی و مواد شیمیایی خطرناک قرار دارند. |
| 5 | خشونت در محل کار | متأسفانه، خشونت علیه کارکنان حوزه سلامت، به ویژه در محیط های اورژانس، رو به افزایش است. |
حال شما دید بازتری نسبت به مزایا و معایب رشته پزشکی دارید. در نهایت ما تصمیم گیری نهایی را بر عهده خودتان می‌گذاریم. در بخش کامنت ها نظرات شما را با اشتیاق پاسخ خواهیم داد.
کسب اطلاعات درباره فرصت‌های شغلی رشته پزشکی و مراکز بهداشتی در این حوزه می‌تواند موضوعی جالب و کاربردی باشد. در ادامه به بررسی فرصت‌های شغلی در حوزه پزشکی و امکانات کاری در بیمارستان‌ها، مطب‌ها، پژوهشگاه‌ها و سایر مراکز بهداشتی می‌پردازیم:
بیمارستان‌ها به عنوان مراکز اصلی درمان و مراقبت از بیماران، فرصت‌های شغلی بسیاری را در اختیار پزشکان قرار می‌دهند.
شاید برایتان جالب باشد اما 90% از ما، هنگامی که به دنیا آمدیم، اولین کسی که دیدیم دکتر یا پرستار بخش جراحی زایمان است نه مادران! منظور از تیتر بالا که ما اولین جایی که یک دکتر را می‌بینیم همین است.
در بیمارستان‌ها پزشکان می‌توانند در بخش‌های مختلفی مانند بخش جراحی، بخش داخلی، بخش اورژانس، بخش مغز و اعصاب، بخش زنان و زایمان و غیره فعالیت کنند. همچنین، امکاناتی مانند تجهیزات پزشکی پیشرفته، تیم‌های متخصص و بخش‌های تحقیقاتی و آموزشی در بیمارستان‌ها وجود دارد.
بسیاری از پزشکان در کنار فعالیت در بیمارستان‌ها، مطب‌های خصوصی نیز دارند و در آن فعالیت می‌کنند. مطب‌ها فرصتی برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به بیماران در سطح جامعه فراهم می‌کنند. پزشکان می‌توانند مطب خود را تاسیس کنند و به صورت مستقل فعالیت کنند یا به عنوان عضوی از یک گروه پزشکی در مطب مشترکی فعالیت کنند.
پژوهشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در حوزه پزشکی فرصت‌های شغلی منحصر به فردی را ارائه می‌دهند. پزشکان می‌توانند در پروژه‌های تحقیقاتی، مطالعات بالینی و توسعه داروها و تکنولوژی‌های پزشکی شرکت کنند. همچنین امکان انجام کارهای پژوهشی، نوشتن مقالات علمی و شرکت در کنفرانس‌ها و سمینارهای علمی نیز در این مراکز وجود دارد.
علاوه بر بیمارستان‌ها، مطب‌ها و پژوهشگاه‌ها سایر مراکز بهداشتی نیز فرصت‌های شغلی در حوزه پزشکی را ارائه می‌دهند. این مراکز شامل مراکز بهداشتی و درمانی دولتی، مراکز بهداشت جامعه، مراکز توانبخشی، مراکز درمان و پیشگیری از بیماری‌ها و غیره می‌باشند. در این مراکز پزشکان می‌توانند در تشخیص و درمان بیماری‌ها، ارائه مشاوره‌های بهداشتی، پیشگیری از بیماری‌ها و توسعه برنامه‌های بهداشت عمومی فعالیت کنند.
تاثیر رشته پزشکی در جامعه بسیار گسترده و حیاتی است از این رو پزشکان نقش بسیار مهمی در حفظ سلامتی و بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه دارند. برخی از تاثیرات اصلی رشته پزشکی در جامعه در زیر آمده است:
در بسیاری از جوامع به همین دلایل، به صورت کلی برای پزشکان در کنار معلمین و مدرسین، احترام و جایگاه خاصی را قائل می‌شوند.
در این مقاله، به بررسی رشته پزشکی و نقش آن در جامعه پرداختیم. در مورد اهمیت رشته پزشکی در حفظ سلامتی جامعه و نقش پزشکان در این زمینه صحبت کردیم. سپس به تاریخچه رشته پزشکی و تحولات آن در طول زمان پرداختیم.
در ادامه رشته های مختلف پزشکی را بررسی کرده و توضیح دادیم که هر تخصص چه وظایف و نیازهای خاصی دارد. علاوه بر آن دانستیم که رشته پزشکی چه مزایا و چالش‌هایی دارد؛ از یک سو مزایایی مانند رشد شخصی و حرفه‌ای، ارتباط انسانی، امکان کمک به افراد و از سوی دیگر چالش‌هایی مانند فشار روحی، زمان بندی سخت و مسئولیت بالا را بررسی کردیم.
بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که رشته پزشکی نقش بسیار مهمی در جامعه دارد. پزشکان با دانش و تخصص خود به حفظ سلامتی و بهبود کیفیت زندگی افراد می‌پردازند و تاثیر قابل توجهی در جامعه دارند. آنها علاوه بر ارائه خدمات درمانی، در آموزش و پژوهش نیز نقش مهمی دارند. بنابراین پزشکان به عنوان نیروهای حیاتی در سامانه بهداشتی و درمانی، جامعه را به سمت سلامت و بهبود هدایت می‌کنند.
ممنون که تا انتها مطالعه کردید، مشتاقانه منتظر پاسخگویی به نظرات و کامنت های شما عزیزان هستیم.🙏
